Bài viết lách trình diễn lý thuyết và chỉ dẫn cách thức giải một trong những dạng toán thông thường bắt gặp về hàm số nón và hàm số logarit nhập công tác Giải tích 12.
Bạn đang xem: hàm logarit
A. TÓM TẮT SÁCH GIÁO KHOA
I. Định nghĩa
Cho $0 < a \ne 1.$
Hàm số dạng $y = {a^x}$ được gọi là hàm số nón theo gót cơ số $a.$
Hàm số dạng $y = {\log _a}x$ được gọi là hàm số logarit theo gót cơ số $a.$
II. Một số số lượng giới hạn tương quan cho tới hàm số nón và hàm số logarit
1. Hàm số nón và hàm số logarit liên tiếp bên trên từng điểm nhưng mà hàm số xác lập, tức thị tớ có:
$\forall {x_0} \in R$, $\mathop {\lim }\limits_{x \to {x_0}} {a^x} = {a^{{x_0}}}.$
$\forall {x_0} \in (0; + \infty )$, $\mathop {\lim }\limits_{x \to {x_0}} {\log _a}x = {\log _a}{x_0}.$
2. Ta đem $\mathop {\lim }\limits_{t \to + \infty } {\left( {1 + \frac{1}{t}} \right)^t} = e$, $\mathop {\lim }\limits_{t \to – \infty } {\left( {1 + \frac{1}{t}} \right)^t} = e.$
3. phẳng cơ hội viết lách $\frac{1}{t} = x$, tớ được: $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {(1 + x)^{\frac{1}{x}}} = e.$
4. Định lý: $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{{e^x} – 1}}{x} = 1$ và $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\ln (1 + x)}}{x} = 1.$
III. Đạo hàm của hàm số mũ
Định lý: Cho $0 < a \ne 1.$
Hàm số $y = {a^x}$ đem đạo hàm bên trên từng $x \in R$ và $\left( {{a^x}} \right)’ = {a^x}.\ln a.$
Đặc biệt: $\left( {{e^x}} \right)’ = {e^x}.$
Nếu $u = u(x)$ là hàm số đem đạo hàm bên trên khoảng tầm $K$ thì hàm số $y = {a^{u(x)}}$ đem đạo hàm bên trên $K$ và: $\left( {{a^{u(x)}}} \right)’ = u'(x).{a^{u(x)}}.\ln a.$
Đặc biệt: $\left( {{e^{u(x)}}} \right)’ = u'(x).{e^{u(x)}}.$
IV. Đạo hàm của hàm số logarit
1. Định lý: Cho $0 < a \ne 1$ và $u = u(x)$ là hàm số nhận độ quý hiếm dương và đem đạo hàm bên trên khoảng tầm $K.$ Ta có:
a) $\left( {{{\log }_a}x} \right)’ = \frac{1}{{x\ln a}}.$ Nói riêng rẽ, tớ có: $(\ln x)’ = \frac{1}{x}.$
b) $\left( {{{\log }_a}u(x)} \right)’ = \frac{{u'(x)}}{{u(x)\ln a}}.$ Đặc biệt: $(\ln u(x))’ = \frac{{u'(x)}}{{u(x)}}.$
2. Hệ quả:
a) $(\ln |x|)’ = \frac{1}{x}$ $(x \ne 0).$
b) $(\ln |u(x)|)’ = \frac{{u'(x)}}{{u(x)}}.$
V. Sự vươn lên là thiên và đồ vật thị của hàm số mũ
Tập xác định: $D= R.$
Tập giá chỉ trị: $f(D) = (0; + \infty ).$
Đạo hàm: $y’ = {a^x}.\ln a.$
Do đó:
+ Khi $a>1$ thì $y’ > 0$ nên hàm số $y = {a^x}$ đồng vươn lên là bên trên $R.$
+ Khi $0<a< 1$ thì $y'< 0$ nên hàm số $y = {a^x}$ nghịch tặc vươn lên là bên trên $R.$
Giới hạn và tiệm cận:
+ Khi $a>1$ tớ đem $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {a^x} = + \infty $, $\mathop {\lim }\limits_{x \to – \infty } {a^x} = 0$ nên đồ vật thị hàm số $y = {a^x}$ nhận $y = 0$ thực hiện tiệm cận ngang Khi $x \to – \infty .$
+ Khi $0 < a < 1$ tớ đem $\mathop {\lim }\limits_{x \to – \infty } {a^x} = + \infty $, $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {a^x} = 0$ nên đồ vật thị hàm số $y = {a^x}$ nhận $y = 0$ thực hiện tiệm cận ngang Khi $x \to + \infty .$
Bảng vươn lên là thiên:
+ Với $a > 1:$
+ Với $0 <a<1:$
Đồ thị hàm số luôn luôn hạn chế trục tung bên trên điểm $M(0;1)$ (vì ${a^0} = 1$) và nằm ở vị trí phía bên trên trục hoành (vì ${a^x} > 0$ với từng $x$).
+ Với $a > 1:$
+ Với $0<a<1:$
VI. Sự vươn lên là thiên và đồ vật thị của hàm số $y = {\log _a}x$
Tập xác định: $D = (0; + \infty ).$
Tập giá chỉ trị: $f(D) = R.$
Đạo hàm: $y’ = \frac{1}{{x.\ln a}}.$
+ Khi $a>1$ thì $y’> 0$ nên $y = {\log _a}x$ đồng vươn lên là bên trên $(0; + \infty ).$
+ Khi $0<a< 1$ thì $y'< 0$ nên $y = {\log _a}x$ nghịch tặc vươn lên là bên trên $(0; + \infty ).$
Giới hạn và tiệm cận:
+ Khi $a> 1:$ $\mathop {\lim }\limits_{x \to {0^ + }} {\log _a}x = – \infty $, $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {\log _a}x = + \infty $ $ \Rightarrow x = 0$ là tiệm cận đứng của đồ vật thị Khi $x \to {0^ + }.$
+ Khi $0<a< 1:$ $\mathop {\lim }\limits_{x \to {0^ + }} {\log _a}x = + \infty $, $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {\log _a}x = – \infty $ $ \Rightarrow x = 0$ là tiệm cận đứng của đồ vật thị Khi $x \to {0^ + }.$
Bảng vươn lên là thiên:
+ Với $a > 1:$
+ Với $0<a<1:$
Đồ thị hàm số luôn luôn hạn chế trục hoành bên trên điểm $M(1;0)$ (vì ${\log _a}1 = 0$) và nằm ở vị trí ở bên phải trục tung (vì ${\log _a}x$ chỉ xác lập Khi $x > 0$).
+ Với $a>1:$
+ Với $0<a<1:$
Nhận xét: Đồ thị $(G)$ của hàm số $y = {a^x}$ và đồ vật thị $(G’)$ của hàm số $y = {\log _a}x$ đối xứng cùng nhau qua loa lối phân giác của góc phần tư loại nhất: $y = x.$
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN
Vấn đề 1: Tìm số lượng giới hạn của hàm số nón.
1. PHƯƠNG PHÁP:
Sử dụng những công thức giới hạn:
+ $\forall {x_0} \in R$, $\mathop {\lim }\limits_{x \to {x_0}} {a^x} = {a^{{x_0}}}$ (với $0 < a \ne 1$).
+ Khi bắt gặp số lượng giới hạn dạng ${1^\infty }$ tớ chuyển đổi nhằm áp dụng:
$\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {(1 + x)^{\frac{1}{x}}} = e$ hoặc $\mathop {\lim }\limits_{x \to \pm \infty } {\left( {1 + \frac{1}{x}} \right)^x} = e.$
+ Khi bắt gặp số lượng giới hạn dạng $\frac{0}{0}$ tớ chuyển đổi nhằm vận dụng $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{{e^x} – 1}}{x} = 1.$
2. CÁC VÍ DỤ:
Ví dụ 1: Tìm những số lượng giới hạn sau:
a) $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {e^{\frac{{2x + 1}}{{x + 1}}}}.$
b) $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\sqrt[3]{{{e^x}}} – 1}}{{2x}}.$
a) $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {e^{\frac{{2x + 1}}{{x + 1}}}} = {e^{\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } \frac{{2x + 1}}{{x + 1}}}} = {e^2}.$
b) $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\sqrt[3]{{{e^x}}} – 1}}{{2x}} = \mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{{e^{\frac{x}{3}}} – 1}}{{2x}}$ $ = \mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \left( {\frac{1}{6}.\frac{{{e^{\frac{x}{3}}} – 1}}{{\frac{x}{3}}}} \right) = \frac{1}{6}.$
Ví dụ 2: Tìm giới hạn:
a) $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {(\cos 2x)^{\frac{1}{{{x^2}}}}}.$
b) $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {\left( {\frac{{x + 3}}{{x + 1}}} \right)^{4x + 3}}.$
a) $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {(\cos 2x)^{\frac{1}{{{x^2}}}}}$ $ = \mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {\left( {1 – 2{{\sin }^2}x} \right)^{\frac{1}{{{x^2}}}}}$ $ = \mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {\left( {1 – 2{{\sin }^2}x} \right)^{\frac{1}{{ – 2{{\sin }^2}x}}.\frac{{ – 2{{\sin }^2}x}}{{{x^2}}}}}$ $ = \mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {\left[ {{{\left( {1 – 2{{\sin }^2}x} \right)}^{\frac{1}{{ – 2{{\sin }^2}x}}}}} \right]^{ – 2{{\left( {\frac{{\sin x}}{x}} \right)}^2}}} = {e^{ – 2}}.$
b) $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {\left( {\frac{{x + 3}}{{x + 1}}} \right)^{4x + 3}}$ $ = \mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {\left[ {{{\left( {1 + \frac{2}{{x + 1}}} \right)}^{\frac{{x + 1}}{2}}}} \right]^{\frac{{2(4x + 3)}}{{x + 1}}}} = {e^8}.$
3. BÀI TẬP:
1. Tìm những số lượng giới hạn sau:
a. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{{e^2} – {e^{5x + 2}}}}{x}.$
b. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{{e^{2x}} – {e^{7x}}}}{x}.$
c. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{{e^{2x}} + {e^{\sin 3x}} – 2}}{x}.$
2. Tìm giới hạn:
a. $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } \left( {x.{e^{\frac{1}{x}}} – x} \right).$
b. $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } {\left( {\frac{{x – 1}}{{x + 2}}} \right)^{3x + 1}}.$
c. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} {(1 + 4\sin 3x)^{\frac{1}{{2x}}}}.$
Vấn đề 2: Tìm số lượng giới hạn của hàm số logarit.
1. PHƯƠNG PHÁP:
Sử dụng những công thức giới hạn:
+ $\forall {x_0} \in {R^ + }$, $\mathop {\lim }\limits_{x \to {x_0}} {\log _a}x = {\log _a}{x_0}$ (với $0 < a \ne 1$).
+ $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\ln (1 + x)}}{x} = 1$ (dùng Khi số lượng giới hạn đem dạng $\frac{0}{0}$ và đem chứa chấp logarit).
2. CÁC VÍ DỤ:
Ví dụ: Tìm những số lượng giới hạn sau:
a. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 8} {\log _2}x.$
b. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \log \left| {\frac{{\sin 10x}}{x}} \right|.$
c. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\ln (1 + \sin 2x)}}{x}.$
a) $\mathop {\lim }\limits_{x \to 8} {\log _2}x = {\log _2}8 = 3.$
b) $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \log \left| {10.\frac{{\sin 10x}}{{10x}}} \right| = \log 10 = 1.$
c) $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\ln (1 + \sin x)}}{x}$ $ = \mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \left[ {\frac{{\ln (1 + \sin 2x)}}{{\sin 2x}}.2.\frac{{\sin 2x}}{{2x}}} \right] = 2.$
3. BÀI TẬP:
1. Tìm những số lượng giới hạn sau:
a. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\ln (1 + 3x)}}{x}.$
b. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\ln \left( {1 + {x^2}} \right)}}{x}.$
c. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{\ln (3x + 1) – \ln (2x + 1)}}{x}.$
2. Tìm những số lượng giới hạn sau:
a. $\mathop {\lim }\limits_{x \to 0} \frac{{x\left[ {{e^{\sin 4x}} – \ln e(1 + 3x)} \right]}}{{\ln (\cos 2x)}}.$
b. $\mathop {\lim }\limits_{x \to + \infty } \sin \frac{2}{{x + 1}}\ln \left( {\frac{{x + 5}}{{x + 1}}} \right).$
Vấn đề 3: Tìm đạo hàm của hàm số nón.
1. PHƯƠNG PHÁP:
Sử dụng những công thức tính đạo hàm:
$\left( {{a^x}} \right)’ = {a^x}.\ln a.$
$\left( {{e^x}} \right)’ = {e^x}.$
$\left[ {{a^{u(x)}}} \right]’ = u'(x).{a^{u(x)}}.\ln a.$
$\left[ {{e^{u(x)}}} \right]’ = u'(x).{e^{u(x)}}.$
2. CÁC VÍ DỤ:
Ví dụ 1: Tìm đạo hàm của những hàm số sau:
a. $y = \left( {{x^2} + 1} \right){e^{4x}}.$
b. $y = {e^{\sqrt x \sin \sqrt x }}.$
a. $y = \left( {{x^2} + 1} \right){e^{4x}}.$
$ \Rightarrow y’ = \left( {{x^2} + 1} \right)'{e^{4x}} + \left( {{x^2} + 1} \right)\left( {{e^{4x}}} \right)’$ $ = 2x{e^{4x}} + \left( {{x^2} + 1} \right)4{e^{4x}}$ $ = 2{e^{4x}}\left( {2{x^2} + x + 2} \right).$
b. $y = {e^{\sqrt x \sin x}}.$
$ \Rightarrow y’ = \left( {\sqrt x .\sin \sqrt x } \right)'{e^{\sqrt x \sin \sqrt x }}$ $ = \left( {\frac{1}{{2\sqrt x }}.\sin \sqrt x + \sqrt x \cos \sqrt x .\frac{1}{{2\sqrt x }}} \right){e^{\sqrt x \sin \sqrt x }}$ $ = \frac{1}{{2\sqrt x }}{e^{\sqrt x \sin \sqrt x }}\left( {\sin \sqrt x + \sqrt x \cos \sqrt x } \right).$
Ví dụ 2: Cho hàm số $y = {e^{\sqrt x }} + {e^{ – \sqrt x }}.$ Chứng minh: $4xy” + 2y’ – nó = 0.$
Xem thêm: hình xăm kỳ lân hóa rồng
Ta có: $y’ = \left( {\sqrt x } \right)'{e^{\sqrt x }} + \left( { – \sqrt x } \right)'{e^{ – \sqrt x }}$ $ = \frac{{{e^{\sqrt x }}}}{{2\sqrt x }} – \frac{{{e^{ – \sqrt x }}}}{{2\sqrt x }} = \frac{{{e^{\sqrt x }} – {e^{ – \sqrt x }}}}{{2\sqrt x }}.$
$y” = \frac{{\left( {{e^{\sqrt x }} – {e^{ – \sqrt x }}} \right).2\sqrt x – \left( {{e^{\sqrt x }} – {e^{ – \sqrt x }}} \right)\left( {2\sqrt x } \right)’}}{{4x}}$ $ = \frac{{\left( {\frac{1}{{2\sqrt x }}{e^{\sqrt x }} + \frac{1}{{2\sqrt x }}{e^{ – \sqrt x }}} \right).2\sqrt x – \left( {{e^{\sqrt x }} – {e^{ – \sqrt x }}} \right)\left( {2\frac{1}{{2\sqrt x }}} \right)}}{{4x}}$ $ = \frac{{\left( {{e^{\sqrt x }} + {e^{ – \sqrt x }}} \right).2\sqrt x – \left( {{e^{\sqrt x }} – {e^{ – \sqrt x }}} \right)(2)}}{{8x\sqrt x }}$ $ = \frac{{2\sqrt x .nó – 2.2\sqrt x .y’}}{{8x\sqrt x }}$ $ = \frac{{y – 2y’}}{{4x}}.$
Suy đi ra $4xy” = nó – 2y’$ hoặc $4xy” + 2y’ – nó = 0.$
3. BÀI TẬP:
1. Tìm đạo hàm của những hàm số sau:
a. $y = (x – 1){e^{2x}}.$
b. $y = {x^2}\sqrt {{e^{4x}} + 1} .$
c. $y = \frac{1}{2}\left( {{e^{2x}} – {e^{ – 2x}}} \right).$
d. $y = (x + 1){e^{{x^2}}} + \left( {{x^2} + 1} \right){e^{x + 1}}.$
e. $y = \frac{{{e^x} – {e^{ – x}}}}{{{e^x} + {e^{ – x}}}}.$
f. $y = {2^x} – \sqrt {{e^x}} .$
2. Tìm đạo hàm cấp cho $n$ $\left( {n \in {N^*}} \right)$ của những hàm số sau:
a. $y = {a^x}.$
b. $y = {e^{kx}}.$
3. Cho hàm số $y = x{e^{ – \frac{1}{x}}}.$ Chứng minh rằng: ${x^3}y” – xy’ + nó = 0.$
4. Cho hàm số $y = {e^{4x}} + 2{e^{ – x}}.$ Chứng minh rằng: $y”’ – 13y’ – 12y = 0.$
5. Cho hàm số $y = {e^{ – x}}.\sin x$ Chứng minh rằng: $y” + 2y’ + 2y = 0.$
Vấn đề 4: Tìm đạo hàm hàm số logarit.
1. PHƯƠNG PHÁP:
Sử dụng những công thức tính đạo hàm:
$(\ln |x|)’ = \frac{1}{x}.$
$(\ln |u|)’ = \frac{{u’}}{u}.$
$\left( {{{\log }_a}|x|} \right)’ = \frac{1}{{x\ln a}}.$
$\left( {{{\log }_a}|u|} \right)’ = \frac{{u’}}{{u\ln a}}.$
2. CÁC VÍ DỤ:
Ví dụ 1: Tìm đạo hàm của hàm số sau: $y = \ln \left( {x + \sqrt {{x^2} + 1} } \right).$
Ta có: $y’ = \frac{{\left( {x + \sqrt {{x^2} + 1} } \right)}}{{x + \sqrt {{x^2} + 1} }}$ $ = \frac{{1 + \frac{x}{{\sqrt {{x^2} + 1} }}}}{{x + \sqrt {{x^2} + 1} }}$ $ = \frac{1}{{\sqrt {{x^2} + 1} }}.$
Ví dụ 2: Chứng minh rằng: Nếu $y = (x + 1)\ln (x + 2)$ thì $(x + 1)y’ – (x + 2)y” = x + nó – 1.$
Ta có: $y’ = \ln (x + 2) + \frac{{x + 1}}{{x + 2}}.$
$y” = \frac{1}{{x + 2}} + \frac{1}{{{{(x + 2)}^2}}} = \frac{{x + 3}}{{{{(x + 2)}^2}}}.$
Do đó:
$(x + 1)y’$ $ = (x + 1)\ln (x + 2) + \frac{{{x^2} + 2x + 1}}{{x + 2}}$ $ = nó + x + \frac{1}{{x + 2}}.$
$(x + 2)y” = \frac{{x + 3}}{{x + 2}} = 1 + \frac{1}{{x + 2}}.$
Suy ra: $(x + 1)y’ – (x + 2)y” = x + nó – 1.$
3. BÀI TẬP:
1. Tìm đạo hàm của những hàm số sau:
a. $y = (3x – 2){\ln ^2}(3x – 2).$
b. $y = \sqrt {{x^2} + 1} \ln {x^2}.$
c. $y = x\ln \frac{1}{{1 + x}}.$
d. $y = \frac{{\ln \left( {{x^2} + 1} \right)}}{x}.$
2. Tìm đạo hàm cấp cho $n$ của những hàm số sau:
a. $y = \ln x.$
b. $y = x\ln x$ $(n \ge 2).$
3. Cho hàm số $y = \sin (\ln x) + \cos (\ln x).$ Chứng minh rằng: ${x^2}y” + xy’ + nó = 0.$
4. Cho $y = \ln \frac{1}{{1 + x}}.$ Chứng minh: $xy’ + 1 = {e^y}.$
5. Cho $y = \frac{1}{{1 + x + \ln x}}.$ Chứng minh: $xy’ = y(y\ln x – 1).$
Vấn đề 5: Tìm luyện xác lập, chứng tỏ bất đẳng thức, dò xét độ quý hiếm lớn số 1 và độ quý hiếm nhỏ nhất của hàm số nón và hàm số logarit.
1. PHƯƠNG PHÁP:
a) Cần chú ý: ${\log _a}b$ xác lập $ \Leftrightarrow 0 < a \ne 1$ và $b > 0.$
b) Hàm số nón $y = {a^x}$ với $0 < a < 1.$
+ Tăng bên trên $R$ nếu như $a > 1.$
+ Giảm bên trên $R$ nếu như $0<a< 1.$
c) Hàm số logarit $y = {\log _a}x$ với $0<a< 1.$
+ Tăng bên trên $(0; + \infty )$ nếu như $a> 1.$
+ Giảm bên trên $(0; + \infty )$ nếu như $0 < a < 1.$
2. CÁC VÍ DỤ:
Ví dụ 1: Chứng minh rằng: ${e^x} > 1 + x + \frac{{{x^2}}}{2}$ với từng $x > 0.$
Xét hàm số: $f(x) = {e^x} – 1 – x – \frac{{{x^2}}}{2}$ bên trên $[0; + \infty ).$
Ta có:
+ $f$ liên tiếp bên trên $[0; + \infty ).$
+ $y'(x) = {e^x} – 1 – x$, $y”(x) = {e^x} – 1.$
Vì $x > 0$ $ \Rightarrow {e^x} > 1$ $ \Rightarrow f”(x) > 0$ $ \Rightarrow f'(x)$ là hàm đồng vươn lên là bên trên $[0; + \infty ).$
Suy đi ra $f'(x) > f'(0)$ với $x > 0.$
$ \Rightarrow f'(x) > 0$ với $x > 0 \Rightarrow f(x)$ đồng vươn lên là bên trên $[0; + \infty ).$
$ \Rightarrow f(x) > f(0)$ với từng $x > 0.$
$ \Rightarrow {e^x} – x – \frac{{{x^2}}}{2} – 1 > 0$, $\forall x > 0$ $ \Rightarrow {e^x} > \frac{{{x^2}}}{2} + x + 1$, $\forall x > 0.$
Ví dụ 2: Tìm độ quý hiếm lớn số 1, độ quý hiếm nhỏ nhất của hàm số $y = f(x) = {4^x}$ bên trên đoạn $[2;4].$
Do hàm số $f(x) = {4^x}$ là hàm số nón với cơ số to hơn $1$ nên hàm số luôn luôn đồng vươn lên là.
Do cơ tớ có: $f(2) \le f(x) \le f(4)$ với từng $x \in [2;4].$
Vì vậy: $\mathop {\max }\limits_{x \in \left[ {2;4} \right]} f(x) = f(4) = 256$ và $\mathop {\min }\limits_{{ _{x \in [2;4]}}} f(x) = f(2) = 16.$
Ví dụ 3: Tìm luyện xác lập của những hàm số:
a) $y = {\log _2}\frac{3}{{10 – x}}.$
b) $y = {\log _{5 – x}}{x^2}.$
c) $y = {\log _3}\frac{{x + 1}}{{\sqrt {{x^2} – x – 2} }}.$
d) $y = \frac{1}{{{{\log }_2}x – 1}}.$
a) $y = {\log _2}\frac{3}{{10 – x}}.$
Hàm số xác lập $ \Leftrightarrow \frac{3}{{10 – x}} > 0 \Leftrightarrow x < 10.$
Vậy luyện xác lập của hàm số là $D = ( – \infty ;10).$
b) $y = {\log _{5 – x}}{x^2}.$
Hàm số xác lập $ \Leftrightarrow \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}
{0 < 5 – x \ne 1}\\
{{x^2} > 0}
\end{array}} \right.$ $ \Leftrightarrow \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}
{4 \ne x < 5}\\
{x \ne 0}
\end{array}} \right..$
Vậy luyện xác lập của hàm số là $D = ( – \infty ;5)\backslash \{ 0;4\} .$
c) $y = {\log _3}\frac{{x + 1}}{{\sqrt {{x^2} – x – 2} }}.$
Hàm số xác lập $ \Leftrightarrow \frac{{x + 1}}{{\sqrt {{x^2} – x – 2} }} > 0$ $ \Leftrightarrow \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}
{x + 1 > 0}\\
{{x^2} – x – 2 > 0}
\end{array}} \right.$ $ \Leftrightarrow x > 2.$
Vậy luyện xác lập của hàm số là $D = (2; + \infty ).$
d) $y = \frac{1}{{{{\log }_2}x – 1}}.$
Hàm số xác lập $ \Leftrightarrow \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}
{x > 0}\\
{{{\log }_2}x – 1 \ne 0}
\end{array}} \right.$ $ \Leftrightarrow \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}
{x > 0}\\
{x \ne 2}
\end{array}} \right..$
Vậy luyện xác lập của hàm số là $D = (0; + \infty )\backslash \{ 2\} .$
Ví dụ 4: Tìm độ quý hiếm lớn số 1 và độ quý hiếm nhỏ nhất của hàm số $f(x) = (x – 1)\ln x$ bên trên $\left[ {\frac{1}{e};{e^2}} \right].$
Tập xác định: $D = (0; + \infty )$, $X = \left[ {\frac{1}{e};{e^2}} \right].$
$f'(x) = \ln x + (x – 1)\frac{1}{x}$ $ = \frac{{x\ln x + x – 1}}{x}.$
$f'(x) = 0 \Leftrightarrow g(x) = x\ln x + x – 1 = 0$ $(*).$
Ta có:
$g(1) = 0.$
$g'(x) = \ln x + 2.$
Với $x \in \left( {{e^{ – 1}};{e^2}} \right)$ thì $ – 1 < \ln x < 2$ nên $g(x) > 0$ với từng $x \in \left( {{e^{ – 1}};{e^2}} \right).$
Do cơ $(*)$ đem nghiệm độc nhất là $x = 1.$
Ta có:
$f\left( {{e^2}} \right) = 2\left( {{e^2} – 1} \right).$
$f\left( {{e^{ – 1}}} \right) = – \left( {{e^{ – 1}} – 1} \right).$
$f(1) = 0.$
Do đó:
$\mathop {\max }\limits_x f(x) = f\left( {{e^2}} \right) = 2\left( {{e^2} – 1} \right).$
$\mathop {\min }\limits_x f(x) = f\left( 1 \right) = 0.$
3. BÀI TẬP:
1.
a. Chứng minh rằng hàm số $y = \frac{{{2^x} – {2^{ – x}}}}{3}$ đồng vươn lên là bên trên $R.$
b. Chứng minh rằng hàm số $y = {\log _{\frac{1}{2}}}x – {\log _{\frac{1}{2}}}(x + 1)$ đồng vươn lên là bên trên $R.$
2. Tìm độ quý hiếm lớn số 1, độ quý hiếm nhỏ nhất của những hàm số sau:
a. $f(x) = {3^x} + {2^x}$ bên trên $[ – 1;1].$
b. $f(x) = {5^{\left| {{x^2} – 2x} \right|}}$ bên trên $[ – 1;2].$
3. Cho ${a^\alpha } + {b^\alpha } = {c^\alpha }$ $(a > 0,b > 0,\alpha > 0).$
a. Chứng minh: ${a^m} + {b^m} < {c^m}$ nếu như $m > \alpha .$
b. Chứng minh: ${a^m} + {b^m} > {c^m}$ nếu như $m < \alpha .$
4. Với ĐK nào là của $a$ thì:
a. ${a^\pi } > \sqrt[3]{{{a^{10}}}}.$
b. ${a^{ – 0.02}} < {a^{\sqrt 3 }}.$
c. ${(a – 1)^{\frac{3}{4}}} > {(a – 1)^{t + \sqrt t + 1}}$ $(t > 0).$
5. Cho hàm số $f(x) = \frac{{{4^x}}}{{{4^x} + 2}}.$ Tính tổng sau:
$S = f\left( {\frac{1}{{2012}}} \right) + f\left( {\frac{2}{{2012}}} \right)$ $ + f\left( {\frac{3}{{2012}}} \right) + \ldots + f\left( {\frac{{2011}}{{2012}}} \right).$
6. Tìm luyện xác lập của những hàm số sau:
a. $y = {\log _3}\left( {{x^2} + 2x} \right).$
b. $y = {\log _{0,7}}\frac{{{x^2} – 9}}{{x + 5}}.$
c. $y = \frac{2}{{{{\log }_4}x – 3}}.$
d. $y = {\log _3}{(2 – x)^2}.$
7. Tìm độ quý hiếm lớn số 1, độ quý hiếm nhỏ nhất của những hàm số sau:
a. $y = \ln {x^2}$ $\left( { – e \le x \le – \frac{1}{e}} \right).$
b. $y = \left| {\ln x} \right|.$
c. $y = {\log _2}x – \frac{2}{x}$ $\left( {x \ge \frac{{\sqrt 2 }}{2}} \right).$
d. $y = \frac{{\ln (2x – 3)}}{{2x – 3}}.$
8. Xét sự vươn lên là thiên của những hàm số sau:
a) $y = \sqrt {{x^2} + 1} .\ln {x^2}.$
b) $y = x\ln \left( {\frac{1}{{x + 1}}} \right).$
9. Chứng minh rằng hàm số $f(x) = \frac{{\ln \left( {{x^2} + 1} \right)}}{x}$ đồng vươn lên là trong số khoảng tầm $( – 1;0)$, $(0;1).$
10. Tìm độ quý hiếm lớn số 1 và độ quý hiếm nhỏ nhất của hàm số: $y = \frac{{{{\ln }^2}x}}{x}$ bên trên đoạn $\left[ {1;{e^3}} \right].$
11. Chứng minh: $x > \ln (1 + x) > x – \frac{{{x^2}}}{2}$ với từng $x > 0.$
12. Cho $0 < x < 1$, $0 < nó < 1$ và $x < nó.$ Chứng minh rằng: $\frac{1}{{y – x}}\left( {\ln \frac{y}{{1 – y}} – \ln \frac{x}{{1 – x}}} \right) > 4.$
13. Tìm độ quý hiếm lớn số 1 và độ quý hiếm nhỏ nhất của hàm số $f(x) = \ln x – \frac{{x + 1}}{x}\ln (x + 1)$ bên trên $[1;e].$
Xem thêm: cá chép full lưng
Bình luận